Zadawać takie pytanie w tym towarzystwie[kto zgadnie co i kogo mam na myśli?],to narazić się na opinię prowokatora, lub hipokryty. Przecież tutaj od lat trwa prawdziwa parada blogerów, którzy powtarzają mantrę prawie codziennie:
Teoria względności na śmietnik! Teoria kwantów na śmietnik! Co ja piszę ??Są nawet i tacy blogerzy, którzy uważają , że cała fizyka w obecnej postaci nadaje się tylko na śmietnik!
Notka o takim tytule narodziła się, jako rezultat cotygodniowego spacerku po księgarniach z wydawnictwami zagranicznymi [za PRL było łatwiej: tylko jedna księgarnia tego typu "Logos-Kosmos" w Alejach Ujazdowskich blisko Placu Trzech Krzyży, później wzmocniona drugą -róg Pięknej i pl.Konstytucji],pod koniec którego zobaczyłem na wystawie ten oto tytuł:
This Idea Must Die: Scientific Theories That Are Blocking Progress , edited by John Brockman
Trudno mi było ten tytuł ominąć[a nuż jest tam tekst nadesłany z Kijowa lub z Tuluzy?],a kiedy kartkując książkę dowiedziałem się, że jej cena nie przekracza 13$ nie mogłem się także oprzeć ,by jej nie zabrać do domu, jako własną,bo tyle luksusu moja emerytura wytrzyma.
O Johnie Brockmanie dowiedziałem się przed laty, mam polskie tłumaczenie jego "The Third Culture: Beyond the Scientific Revolution, o którym kiedyś na salonie 24 napisałem raczej zgryźliwą notkę [zobacz tutaj:http://autodafe.salon24.pl/64902,ponowoczesnosc-trzecia-kultura-i-nowa-fizyka ],a następnie straciłem go z pola mojej uwagi , a szkoda.
Dzisiaj bowiem widzę, że Brockman przez te lata stał się "instytucją", takim osobliwym impresario nie świata artystycznego, lecz świata nauk i technologii. Jest agentem literackim [osobliwość w Europie raczej nie występująca],ale literatury naukowej.
Prawdopodobnie wszyscy nobliści znają go osobiście i żaden z nich nie odkłada słuchawki gdy zadzwoni Brockman, bo któż lepiej od niego zagwarantuje im publicity, atrakcyjny image, a tym samym - wielką "kasę"? No kto?
Brockman oczywiście dosiadł z powodzeniem internetu i jego witryna Edge.org jest rzeczywiście piękną wizytówką światowej nauki. Brockman tak naprawdę stworzył w sieci, współczesną globalną Agorę i zarazem globalny sympozjon platoński.
Określony przez niego cel i program witryny Edge.org brzmi:
"To arrive at the edge of the world's knowledge, seek out the most complex and sophisticated minds, put them in a room together, and have them ask each other the questions they are asking themselves."
foto:did-conference.com
Właśnie książka "This Idea Must Die" jest pakietem wypowiedzi wybitnych uczonych różnych narodowości, wypowiedzi zainspirowanych pytaniem Brockmana jakie postawił w swojej witrynie w roku 2014 w Edge Question Series :What scientific idea is ready for retirement?Na to pytanie odpowiada w nie 175 uczonych różnych specjalności ,w tym ponad trzydziestu noblistów.
Różnej wartości poznawczej są te odpowiedzi, czasami natrafia czytelnik na bardzo lakoniczną o charakterze "złotej myśli", ale i takie są intelektualnie zapładniające. Z przyczyn oczywistych skupiłem uwagę na wypowiedziach fizyków , a są to min.: Frank Wilczek,Freeman Dyson,Brian Greene,Alan Guth,Gell Mann-Murray Gell-Mann,Carlo Rovelli,Lee Smolin,Andrei Linde,Martin Rees ,Lawrence Krauss i inni.
Wspólnym mianownikiem tych wypowiedzi jest przekonanie ,że stare teorie nie powstrzymują postępu nauki i znikają same na skutek wymierania ich entuzjastów i wyznawców. Są także głosy o wspólnym łożu starych teorii z nowymi i transferze pojęć między nimi, dodatnim dla nowych czyli odejście na emeryturę ulega niekiedy poważnemu opóźnieniu.
Nie brakuje lapidarnych i bardzo ostrych ocen owych teorii owoców tandety i płycizny intelektualnej epoki. Zacytuję jedną z nich ,dotyczącą teorii strun :“It predicts nothing about anything”,co po polsku może brzmieć:
"nic o niczym."
Moim zdaniem jest to najlepsza definicja teorii strun jaką dotychczas poznałem. Ciekawe czy podobną można podać wobec jakiejś teorii "emerytki"?
