10 najważniejszych odkryć naukowych w 2009

Dedykowane dla Józefa Hellera

1	Wśród naukowych odkryć dokonanych w roku 2009 za najważniejsze - według pisma "Science" - uznane zostało odkrycie i rekonstrukcja szczątków ardipiteka sprzed 4,4 miliona lat Naukowe opracowanie wykopalisk przez 47 specjalistów z 9 krajów trwało aż 15 lat.	Najważniejszym znaleziskiem okazał się częściowo zachowany, żeński szkielet "Ardi". Okazało się, że czaszka, zęby, miednica i stopy Ardi mają zarówno "prymitywne" cechy jej ewolucyjnych poprzedników, jak i właściwości typowe dla późniejszych hominidów, w tym ludzi. Jak wynika z drobiazgowych badań, Ardi mogła na przykład chodzić na dwóch nogach, ale też dobrze radziła sobie na drzewach. Miała wzrost i wagę dorosłego szympansa.
2	Tajemnice pulsarów NASA	Wysłany przez NASA teleskop kosmiczny promieniowania gamma Fermi GST pomógł odkryć nieznane dotąd pulsary - kręcące się bardzo szybko gwiazdy neutronowe o potężnym polu magnetycznym.
3	Rapamycyna przedłuża życie - antybiotyk Obecnie jest stosowany jako środek hamujący reakcje odrzucania narządów u pacjentów po przeszczepach.	Ten antybiotyk makrolidowy został po raz pierwszy wyizolowany w 1975 roku z bakterii Streptomyces hygroscopicus, z próbki ziemi znalezionej na Wyspie Wielkanocnej, w językach polinezyjskich znanej jako Rapa Nui.
4	Grafen	Pojedyncza warstwa atomów węgla o właściwościach półprzewodnika może zastąpić krzem jako materiał na elementy elektroniczne przyszłości.
5	Tajemnica odporności na susze	Rośliny przeżywają susze dzięki specyficznej cząsteczce. Odkrycie powinno pozwolić na zwiększenie plonów w rejonach ubogich w wodę.
6	Pierwszy laser rentgenowski	opracowany przez SLAC National Accelerator Laboratory w Kalifornii pozwala dokładniej poznawać zachodzące reakcje chemiczne oraz badać materiały z niezwykłą dokładnością.
7	Postępy terapii genowej	Z jej pomocą zespołom naukowców z USA i Europy udało się leczyć choroby mózgu, wrodzoną ślepotę oraz zaburzenia odporności.
8	Monopol magnetyczny	Cząsteczka z jednym tylko biegunem - pojawił się podczas badań nad osobliwym materiałem krystalicznym, zwanym spinowym lodem.
9	Woda na Księżycu	Odkryta przez NASA dzięki umyślnemu rozbiciu rakiety w pobliżu południowego bieguna Księżyca. Eksperyment, podczas którego stwierdzono obecność pary wodnej w chmurze odłamków po kolizji był częścią misji LCROSS.
10	Naprawa teleskopu Hubble'a	Dokonana przez astronautów dzięki wykorzystaniu promu kosmicznego pozwoliła uzyskać ostrzejsze, bardziej efektowne obrazy kosmicznych obiektów