W architekurze chińskiej uwielbiam … dachy ze szkliwnymi figurkami z ceramiki, zwane 蹲兽/ Dūn shòu (« przycupnięte bestie»). Spotkać je można na zabytkach Chin cesarskich, na pałacach i świątyniach, usadowione w linii prostej jedna za drugą. Te mityczne postaci kuszą mnie swym wyglądem. Mogę godzinami się delektować ich pięknem.
Cesarskie zezwolenie ich obecności na dachach stanowiło dla dworzan i konkubin wielki honor. Podstawowym zastosowaniem, choć pragmatycznym, była ochrona hofnali, które utrzymywały dachówkę. Innym aspektem była strona dekoracyjna, jak również oznaka statusu społecznego właściciela. Za panowania dynastii Qing, ich egzystencja była regulowana specjalnym dekretem.
Figurki te można spotkać od jednej do dziewięciu na krańcu szkieletu dachu. Tylko Pałac Najwyższej Harmonii w Zakazanym Mieście w Pekinie, ma dziesięć figurek.
De facto był to najważniejszy pałac w całym cesarstwie chińskim. To tutaj cesarz wykonywał rytualne ofiary i obrzędy służące prawidłowemu funkcjonowaniu i utrzymaniu imperium. Im więcej figurek ma dany budynek tym jest bardziej ważny. Np Pałac Niebiańskiej Czystości posiada dziewięć, a Pałac Ziemskiego Spokoju tylko siedem. Ogólnie, liczba figurek jestnajczęściej nieparzysta.
Tym ozdobnym figurkom przypisuje się walory ochronne, dane jest im odpędzać złe duchy. Każdy z nich reprezentuje stworzenie z mitologii chińskiej:
- Pierwsza z figurek, którą często bierze sią za człowieka jadącego na kogucie, jest właściwie Nieśmiertelnym zasiadającym na grzbiecie feniksa. Jest nim król Min skazany na wędrówkę po ziemi
- Za nim usadawiają się smok i feniks, symbolizujące cesarza i cesarzową, którzy są przedstawicielami najwyższej godności
- Po czym ustawia się lew – król wszystkich zwierząt, główna postać chroniąca lasy i góry cesarstwa
- Jednorożec i konik morski, z kolei symbolizują cesarską władzę, która rozciąga się od morza do powietrza.
- Następnie znajdujemy Yayu (押 鱼)
i Douniu (斗牛) - mityczne stwory pochodzenia morskiego mające moc do zbierania wody z chmur i powodujące opady deszczu. Ich głównym zadaniem jest zapobieganie pożarom, tak częstym w budynkach zbudowanych głównie z drewna.
- Suanni (狻猊) - to legendarna bestia pożerająca największe kocie drapieżniki i chroniąca przyrodę cesarstwa w imieniu władcy.
- Xiezhi(獬豸)
jest przedstawicielem cesarskiej sprawiedliwości. Powinien być prawy i bezstronny. W chińskiem folklorze, chimera ta jest w stanie odróżnić prawdę od fałszu.
- Ostatnia figurka przedstawia latającą małpę Hangshi (行 什)
Wszystkie figurki znajdują się pod ochroną Chiwen (螭 吻), usadowionego na skraju dachu. Jest nim jeden z dziewięciu synów smoka z chińskiej mitologii. Jego zadaniem jest ochrona budynku przed ogniem.
Król Min zawsze stoi na pierwszym planie i jest obecny wśród wyżej wymienionych statuetek.
Szkliwo ceramiczne, z którego były wykonane te figurki pozwoliło im na przetrwanie próby czasu, mimo zmiennych warunków klimatycznych. Stąd też ich niezwykle nienaganny stan w jakim się zachowały przez tyle wieków. Te dziwne bestie stanowią wspaniałe elementy dekoracyjne i ofiarowują widzowi ich piękną elegancką konstrukcję z doskonałą harmonią.
