„1943 r. Parośla, kolonia polska koło Kruszewa, gm. Antonówka, pow. sarneński. Banda nacjonalistów ukraińskich, udając oddział partyzantki radzieckiej zmyliła mieszkańców kolonii, którzy gościli bandę przez cały dzień. Wieczorem bandyci obstawili wszystkie budynki mordując zamieszkałą w nich ludność polską. Zamordowano wówczas 173 osoby. Późniejsze oględziny pomordowanych wykazały szczególne okrucieństwo oprawców. Niemowlęta były przybijane do stołów nożami kuchennymi, kilku mężczyzn było obdartych ze skóry pasami, niektórzy mieli wyrywane żyły od pachwiny do stóp, kobiety były nie tylko gwałcone, lecz wiele z nich miało poobcinane piersi. Wielu pomordowanych miało poobcinane uszy, nosy, wargi, oczy powyjmowane, głowy często poobcinane.
Po dokonaniu rzezi mordercy urządzili libację w domu sołtysa. Po odejściu oprawców, wśród resztek jedzenia i butelek po samogonie znaleziono dziecko około 12-miesięczne, przybite bagnetem do stołu, a w usta dziecka włożony był niedojedzony kawałek kiszonego ogórka.”*
I UPA przeciwko Lachom:
Powyższy opis przedstawia jeden z wielu mordów jakie przeprowadzono na Polakach na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej, na Wołyniu i we Wschodniej Galicji w latach II Wojny Światowej. Już od 1941 roku nacjonaliści Ukraińscy podburzali ludność cywilną Ukrainy przeciwko mieszkającym tam Polakom, oraz przeprowadzali pojedyncze ataki. W roku 1943 ataki te nasiliły się. W tym to roku OUN (Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów)- polityczny organ, któremu podlegała m in. UPA (Ukraińska Powstańcza Armia), podjął decyzje o wymordowaniu wszelkiej ludności narodowości polskiej, oraz zniszczeniu wszelkich śladów jakie po niej miały by pozostać na terenach na których po wojnie miała powstać niepodległa Ukraina. Rozkaz OUN nie pozostawia cienia wątpliwości co do intencji ukraińskich nacjonalistów:
„Wyrżnąć Lachów aż do siódmego pokolenia, nie wyłączając tych, którzy nie mówią już po polsku” **.
Lipiec 1943 rok to kulminacja tych krwawych zbrodni. Bandy UPA mordowały, zgodnie z poleceniami wszystkich bez wyjątku: także kobiety, dzieci, niemowlęta. Co gorsza, śmierć jaką zadawano Lachom (jak Polaków nazywali ukraińscy nacjonaliści) była okrutna. Ofiary, były maltretowane, a później często ich zwłoki były bezczeszczone. Z informacji jakie przedostały się do naszych czasów od świadków tych wydarzeń, samych katów, czy ofiar które jakimś cudem uszły z życiem wiemy że tortury jakie zadawali Polakom Ukraińcy były o wiele wymyślniejsze niż te jakich doznawali ludzie przesłuchiwani przez Gestapo. Wystarczy wymienić choćby: wbijanie dużego i grubego gwoździa do czaszki głowy, podrzynanie gardła i wyciąganie przez otwór języka na zewnątrz, obcinanie kobietom piersi i posypywanie ran solą, wkładanie do waginy zaostrzonego kołka i przepychanie aż do gardła, na wylot, przybijanie nożem do stołu języczka małego dziecka, które później wisiało na nim, zadźganie widłami, a potem pieczenie kawałków ciała na ognisku, czy jeszcze bardziej okrutne: rozcinanie brzucha kobiecie w zaawansowanej ciąży i w miejsce wyjętego płodu wkładanie np. żywego kota i zaszywanie brzucha lub rozcinanie brzucha i wlewanie do wnętrza wrzątku.*** Szacuje się że z rąk nacjonalistów UPA i podburzonej przez nich ludności cywilnej mogło zginąć nawet ponad 120 tys osób narodowości polskiej. Z meldunku AK do Londynu z lipca 1943 roku dowiadujemy się, że ledwie w jedynym tygodniu z rąk Ukraińców śmierć mogło ponieść ponad 2 tys osób.
Nie sposób też zapomnieć o krwawej niedzieli 11 lipca 1943 roku, gdy UPA- korzystając z tego iż Polacy gromadzili się w Kościołach, zaatakowali świątynie, mordując zebranych i niszcząc osady polskie: wymordowano tego jednego dnia ludność polską z prawie 100 wsi, czy o akcji Ukraińców dokonanych razem z SS w okolicy miejscowości Kozowa, gdzie w alei starych drzew dokonano wymordowania polskich dzieci. Do każdego drzewa przybijano wokół pnia dzieci tworząc tzw. „wianuszek” oraz przybijano do ściany niemowlęta umieszczając nad nimi napis „polskij oreł”****
Oprócz polaków UPA mordowała także obywateli innych narodowości: żydowskiej czy czeskiej (choć w zdecydowanie mniejszej liczbie). Zamordowano także prawie 3 tysiące Ukraińców. Ludzi, którzy próbowali pomagać Polakom, kobiety które wyszły za mąż za Polaka czy mężczyzn ożenionych z Polką, oraz rodziny takich osób. „Skażony” polskością Ukrainiec mógł się zrehabilitować mordując np. swojego męża czy żonę, bądź zabijając swoją siostrę czy brata zakochanych w kimś narodowości polskiej.
II Rocznicowe przepychanki:
Biorąc pod uwagę powyższe fakty wielki niesmak budzą polityczne targi w polskim parlamencie w przedmiocie okolicznościowej uchwały dotyczącej zbrodni ludobójstwa dokonanej na ludności Polskiej w Galicji i na Wołyniu przez UPA. Nie trafia do mnie argument o tym iż nazwanie w uchwale sprawy po imieniu mogłoby zaszkodzić stosunkom polsko- ukraińskim czy urazić naród ukraiński. Fakty historyczne są jakie są i tak jak nie można było przemilczeć zbrodni w Katyniu dokonanej przez NKWD tak nie można przemilczeć wydarzeń na Ukrainie.
Ukraińcy są dumni z UPA, a jeden z jej przywódców Stepan Bandera jest na Ukrainie bohaterem narodowym. Nie ma się co dziwić bo UPA i Bandera to symbole walki o niepodległość naszych wschodnich sąsiadów, ale nie można zapominać że sposoby jakimi próbowano wywalczyć tą niepodległość bez wątpienia nie przystoją bohaterowi żadnego cywilizowanego kraju, dokonano bowiem zbrodni i to największego kalibru. Dlatego Polska nie może milczeć. W imię prawdy historycznej, powinna w specjalnej rocznicowej uchwale Parlamentu nazwać sprawy po imieniu.
*J. Turowski, W. Siemaszko- Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich dokonane na ludności polskiej na Wołyniu 1939-1945
** strona internetowa: nawolyniu.pl
***„Na Rubieży”, nr 35/1999
****A. Korman - Ukraińska Powstańcza Armia na terenach II Rzeczypospolitej Polskiej i jej stosunek do ludności polskiej
