Użycie w tytule tekstu skierowanego do działu nauki terminu : "pusta przestrzeń" możliwe,że ma charakter intelektualnej prowokacji, lub sygnalizuje "dziury" w wiedzy astrofizycznej. Juz uczniowie gimnazjum wiedzą, ze nie ma pustej przestrzeni,bo wszędzie jest pole elektromagnetyczne,grawitacyjne,wszędzie jest energia punktu zerowego próżni,pomijając już ciemną materię i ciemną energię, jako konstrukty teoretyczne,hipotetyczne.
Dla potrzeb więc porządku logicznego rozumienia tekstu przez czytelnika i ewentualnej dyskusji nad tym tekstem, przedstawię definicję "pustej przestrzeni", lub poprostu "pustki", jaką operayjnie stosują astronomowie.
Przestrzeń, lub obszar we wszechświecie, w którym brak materii gwiezdnej [gwiazd] nazywa się w astronomii pustką, lub pustą przestrzenią.Materia gwiezdna jest ustrukturyzowana,tworzy układy gwiazd,gromady gwiazd,galaktyki,gromady galaktyk i gromady gromad galaktyk.Jednak te ostatnie hiper-struktury ają osobliwe formy geometryczne,stąd ich nazwy egzotyczne: włókna,ściany,wielkie ściany i wielkie mury. Pomiędzy tymi wielkoskalowymi strukturami wystepują pustki, które też mają własne nazwy.
Najdłuższym włóknem jest Wielka Ściana Sloan o długości blisko 2 miliardy lx., odkryta w 2003 roku przez J.R.Gotta w gwiazdozbiorze Panny.e obiekty megaskalowe są przedzielone gigantycznymi pustymi przestrzeniami,wśród których jest Wielka Pustka, obszar pustej przestrzeni o średnicy ponad 1 miliarda lx.
Sondy kosmiczne WMAP, oraz następna PLANCK potwierdziły niejednorodność wielkoskalowego rozkładu przestrzennego materii gwiezdnej i tym samym zaogniły problem : jaki jest mechanizm przyczynowy występowania zarówno wielkich pustek ,jak i wielkich skupisk materi gwiezdnej.Pierwszą pracą próbującą dać odpowiedź na to pytanie ,był praca Rosjanina J.Baryszewa oraz Filandczyka- P.Teerikorpizasadzająca się na hipotezie fraktalnego wszehświata [1].Jednak ten trop nie został podjęty,gdyż idea Big Bangu połączona z hipotezą ekspensji przestrzeni, problem cosmic voids wepchała w objęcia kwantowej kosmologii.Stan badań problemu dobrze przedstawia praca dostępna w arXiv [2].
Ostatnio naatrafiłem na oryginalne badania symulacyjne problemu korelacji między wielkością pustej przestrzeni ,a typem i rozmiarami skupisk materii gwiezdnej.Wykonał je międzynarodowy zespół pod kierunkiem prof.Nico Hamausa na uniwersytecie w Monachium, a raport jest rówwnież łatwo dostępny w arXiv [3].Kiedy zmieniano rozmiary pustek,to jednocześnie zmieniały się formy geometryczne i rozmiary wielkoskalowych skupisk materii gwiezdnej.Pusta przestrzeń ma tajemniczy wpływ na powstawanie i stabilność takich , a nie innych postaci struktur materii gwiezdnej wszechświata.
Literatura
[1]J.Baryszew,P.Teerikorpi,Wszechświat. Poznawanie kosmicznego ładu,WAM, Kraków,2005
[2]Rien v.de Weygaert,Erwin Platen,Cosmic Voids: structure, dynamics and galaxies, arXiv:0912.2997 [astro-ph.CO]
[3] Nico Hamaus and all, Constraints on cosmology and gravity from the dynamics of voids, arXiv:1602.01784
Komentarze