dylandog dylandog
869
BLOG

Ponadpartyjny Rzecznik Praw Podatnika?

dylandog dylandog Polityka Obserwuj notkę 10

W naszej powierzchownej i radykalnie spolaryzowanej debacie publicznej pojawia się niewiele projektów, które mogą zdobyć poparcie ponad podziałami. Takim projektem jest potencjalnie projekt o Rzeczniku Praw Podatnika napisany przez ekspertów Fundacji Republikańskiej i złożony w tym tygodniu przez PiS. Losy tego projektu pokażą czy koncepcja bipartisanship, czyli czasowego sojuszu dwóch głównych stron konfliktu politycznego, może znaleźć u nas zastosowanie w odniesieniu do pomysłu, który mógłby rzeczywiście poprawić sytuację polskich podatników.

Jak donosi dzisiejsza "Rz" w ubiegłym roku sądy skazały ponad 15 tysięcy Polaków za niepłacenie podatków (bez tych co podali nieprawdę bądź wyłudzili zwrot). Zapewne często byli to ludzie, którzy nie mieli się do kogo zwrócić o pomoc w sporach z potężną administracją skarbową. Z drugiej strony, Skarb Państwa rok w rok płaci kilkadziesiąt milionów złotych odsetek za wadliwie decyzje wydane przez urzędników skarbówki (np. w 2008 r. 85 mln zł). Oprócz tego zwiększają się sumy odszkodowań zasądzonych za doprowadzenie firm do upadłości. W przypadku spółki JTT państwo musi zapłacić 46 milionów złotych. Wreszcie Europejski Trybunał Sprawiedliwości coraz częściej orzeka niezgodność polskiego prawa podatkowego z prawem europejskim. W przypadku niesłusznie naliczanej akcyzy od wytwórców energii Skarbowi Państwa grozi wypłata odszkodowań sięgających 10 miliarów złotych.

Rzecznik Praw Podatnika według zgłoszonego projektu (tu można go przeczytać) nie tylko pomagałby podatnikom w konkretnych sprawach, ale też oddziaływałby systemowo (raporty dla Sejmu, projekty zmian prawa). Jego działałność mogłaby więc obniżyć zarówno koszty ponoszone przez obywateli i firmy jak też koszty funkcjonowania administracji skarbowej. Główny argument przeciw projektowi, pojawiający się w pierwszych reakcjach jest taki, że byłby to nowy, kosztowny urząd a tymczasem powinniśmy biurokrację zmniejszać. Jest to argument wybitnie populistyczny. Wobec aktualnych bardzo wysokich kosztów wadliwego działania skarbówki i nieprawidłowości prawa podatkowego utworzenie urzędu musiałoby prowadzić do oszczędności. W dodatku eksperci Fundacji Republikańskiej proponują, żeby urząd RPP był skromny (porównywalny do Rzecznika Praw Dziecka) i żeby po upływie pierwszej kadencji automatycznie przestał istnieć, jeśli nie przyniesie spodziewanych korzyści.

Zachęcające jest tu doświadczenie innych państw. Instytucja rzecznika podatników bardzo skutecznie funkcjonuje w wielu krajach, w których swoboda prowadzenia działalności gospodarczej jest zdecydowanie większa niż w Polsce. Rzecznicy praw podatnika mają tam różny status - czasem stanowią autonomiczne jednostki w ramach administracji skarbowej (np. USA), czasem funkcjonują w ramach urzędów ogólnych rzeczników praw obywatelskich (np. Włochy), wreszcie często stanowią zupełnie niezależny urząd wzorowany na RPO, ale wyspecjalizowany w sprawach podatkowych (np. Kanada). Wydaje się, że Fundacja Republikańska wybrała najlepsze rozwiązanie czyniąc z RPP urząd niezależny, powoływany i odpowiadzialny przed Sejmem. W ten sposób RPP wzmocniłby kontrolę Sejmu nad Ministerstwem Finansów i procesem stanowienia prawa podatkowego. 

Jak wyglądają szanse na uchwalenie tego projektu w obecnym Sejmie? Pierwszy problem wydaje się oczywisty - zbliżają się wybory i Platforma nie będzie chciała poprzeć projektu zgłoszonego przez PiS. Z drugiej strony w klubie PO są posłowie patrzący przychylnie ten projekt. W zeszłym roku z inicjatywą takiego projektu występował poseł PO Michał Jaros aż został przywołany do porządku przez Ministra Finansów. Jeśli jednak PiS uczyni z kwestii podwyżek podatków przez Platformę istotny element kampanii, to może się okazać, że PO będzie na rękę udowodnić, że choć trochę zależy im na ulżeniu losowi podatników... W każdym razie, samo pojawienie się tego projektu jest zjawiskiem zaskakująco pozytywnym. Świadczy o tym, że dobre projekty mają szansę się przebić nawet w czasach takiego natężenia agresji i pustosłowia jakie obserwujemy ostatnio w polskiej polityce.

 

http://rzecznikpodatnikow.pl/

dylandog
O mnie dylandog

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka