Po książkę Piotra Korczyńskiego sięgnąłem – a jakże! – dzięki Indianom. Właściwie dzięki facebookowej zajawce tej pozycji opatrzonej rysunkiem z indiańskiej okupacji Wounded Knee w 1973r. To jedno z najbardziej charakterystycznych zdjęć, które znam na pamięć, jak się okazało, zapowiadało jeden z rozdziałów książki „Wojownicy, żołnierze i śmierć. Nie zawsze pełna chwały”.
Zwróciłem na to uwagę, bo mało kto w Polsce pisze o działalności American Indian Movement i o tej głośnej okupacji Wounded Knee. Owszem, Polski Ruch Przyjaciół Indian opublikował polskie tłumaczenie części książki „The Road to Wounded Knee” R.Burnette’a i J. Kostera z 1994r., w nieistniejącym już dziś kwartalniku „Tawacin” były publikowane artykuły o tym, sam pisuję o tych sprawach na swoim blogu, ale pojawienie się tego tematu w języku polskim zawsze będzie warte odnotowania.
Choć Indian – poza okupantami Wounded Knee – w książce jest więcej (jest i Geronimo, i Czirokez tworzący grupę „bękartów wojny”), to nie jest to książka o Indianach, przynajmniej nie tylko o nich. Jak głosi tytuł, to narracja o wojnach dziejących się na przestrzeni kilkuset lat historii całego świata.
Przyznam, że miałem pewien kłopot w odgadnięciu klucza doboru bohaterów książki i prezentowanych historii, bo po opowieściach z Dzikiego Zachodu „nagle” przenosimy się w realia II wojny światowej, a następnie „nagle” przenosimy się w rzeczywistość II połowy XX wieku. Może ta pozorna przypadkowość jest jednak nieprzypadkowa. Może jednym z kluczy jest zapowiedź Wydawnictwa Cztery Strony, które stwierdza, że „autor kreśli sylwetki postaci czasem już zapomnianych – od północnoamerykańskich Apaczów, poprzez spadochroniarzy generała Sosabowsakiego, po Zielone Berety w Wietnamie i komandosów Specnazu w Afganistanie. Są to fascynujące historie ludzi postawionych przez los w sytuacjach bez wyjścia…”.
Przyznaję, że początkowo chciałem przeczytać tylko „rozdziały amerykańskie”, ale szybko z takiego pomysłu zrezygnowałem, bo okazało się, że i inne historie opisane przez Piotra Korczyńskiego wciągają. I książkę przeczytałem w całości. I nie żałuję.
Materiały przedstawione w książce równie dobrze mogłyby być felietonami historycznymi w jakimś poczytnym tygodniku. Są tu opowieści o udziale Polaków w pacyfikowaniu powstań na Antylach, o „polskim kowboju” Martinie M’Rose’u, o powstaniach w Meksyku w XIX wieku, walkach Apaczów z amerykańskimi i meksykańskimi najeźdźcami, o wydarzeniach tworzących międzywojenną historię Polski oraz liczne opowieści o ludziach, miejscach i arenach II wojny na całym świecie, jak i w II połowie XX wieku.
Piotr Korczyński porusza się ze znawstwem po opisywanych historiach. Nic dziwnego, jest historykiem. Nie są to, co prawda, analizy wyczerpujące, ale nie było to – jak mniemam – założeniem tej książki. Autor kreśli sensacyjne, lecz prawdziwe historie. Brzmią one niekiedy jak sensacyjne opowieści kryminalne, ale pokazują poszczególne fakty. Każda z tych historii wymaga dokładnego omówienia, poszukiwania nowych źródeł i tę rolę, zachęcającą do sięgnięcia po nie, książka Korczyńskiego spełnia wyśmienicie! Pokazuje, naświetla i zachęca do dalszych poszukiwań.
I choć drażni parę widocznych literówek – to uwaga do Wydawnictwa! – to warto zwrócić uwagę na publicystykę Piotra Korczyńskiego, którego „Wojownicy” nie są pierwszą książką, a podejrzewam, że nie ostatnią. Czekam na następne.
Z tego samego względu - ciekawego ujęcia tematów – warto zwrócić uwagę na Wydawnictwo Cztery Strony, którego dorobek wygląda niezwykle intrygująco. Tak samo z zapowiedziami.
Piotr Korczyński
Wojownicy, żołnierze i śmierć, nie zawsze pełna chwały
Wydawnictwo Cztery Strony
Kraków 2015
Komentarze