Historia jednego zdjęcia-Noc Kryształowa Gdańsk

Bywaja historie gdańskie w których nie występuja Polacy. To jedna z takich historii .Dlatego jeśli ktoś nie lubi takich opowieści w tym miejscu powienien zakończyć lekturę tej notki. Ja natomiast czytuję wszystko co dotyczy Gdańska i proszę nie mieć o to do mnie pretensji.

* * *

Historia jednego zdjęcia z historii Gdańska . 101 lat temu 24 września 1914 zrobiono to zdjęcie . Przedstawia wystawione zdobyczne armaty rosyjskie z bitwy sprzed ponad trzech tygodni spod Tannenberga . Rozbili tam Rosjan w puch. Brały w tej bitwie wojska z Gdańska. Nic dziwnego Prusacy zamienili Gdańsk w miasto koszarowe . Zdjęcie zrobiono pod pomnikiem Wilhelma w tle spalony w 1945 przez Sowietów hotel , po prawej niewidoczna na zdjęciu stojącą do dziś Brama Wyżynna.

Pośrodku stoi Paul von Hindenburg generał niemiecki urodzony w Poznaniu . Wtedy był dowódca niemieckiej armii . Jego historię wszyscy znają ( poprawiam na - jest znana lub ogólnie dostępna )

Po prawej stronie generała Hindenburga stoi oficer z ręka na temblaku. W ostatnim dniu bitwy został ranny . Zanim to sie stalo , wsławił się dowodząc I kompania 128 regimentu gdańskiej piechoty. Pierwszego dnia bitwy ta kompania zdobyła 10 rosyjskich armat - na zdjęciu jedna z nich z wypisanym kreda numerem ich kompanii.Ta kompania była w tej kilkudniowej bitwie najdzielniejsza i najbardziej skuteczna.

30 sierpnia 1914 roku generał von Hindeburg wydaje rozkaz o bezprzykładnym bohaterstwie 128 gdańskiego pułku piechoty i rozkazuje odczytać ten rozkaz przed frontem wszystkich jednostek mu podlegających.

24 września po zrobienu tego zdjęcia porucznik stojący obok Hindenburga wraz z 28 innymi z jego pułku zostali odznaczni Krzyżami Żelaznymi. Wręczali je prezydent Rzeszy i generał Hindenburg. W imieniu odznaczonych podziękował najdzielniejszy - porucznik ze zdjęcia . Pewnie zakończył mowę zdaniem - niech żyja Niemcy .

* * *

Co to jest Noc Kryształowa każdy wie. Niemieccy hitlerowcy w Gdańsku też chcieli mieć swoją . Miała miejsce w noc z 12 na 13 listopada 1938 trzy dni po tej z terenów III Rzeszy .

Zawsze mnie frapowało określenie – Wielka Synagoga w Gdańsku ocalała dzięki żydowskim strażnikom. Jak ? Jacy strażnicy ? Przecież o to setkom hitlerowców z pochodniami i kamieniami chodziło , mieliby pretekst do rozniesienia takich strażników na butach , wdeptaliby tych Żydów w bruk.

Żydom w Gdańsku w 1938 rokunie wolno było przebywać nawet w miejscach publicznych , to jak mogli być uzbrojeni? Nie byli uzbrojeni .

* * *

Pod gdańską synagoga leciały kamienie , walono w zamknięte drzwi , próbując je wyważyć. Większość z bojówkarzy miała pochodnie. Tłum ryczał – Niech żyją Niemcy wolne od Żydów. Wytepić te wszy . Drągami w drzwi. Pochodnie i kamienie w Synagogę. Okrzyki zwycięstwa – dołączają ci którzy właśnie spalili Synagogę w Sopocie . Nagrzani płomieniami z Sopotu wszyscy wrzeszczą Heil Hitler.

* * *

Okna były wybite , a pochodnie paliły się wokół Synagogi . Drzwi się otworzyły i wyszło z niej kilkunastu starszych panów. Na czele stał 60 letni tęgi siwy pan w dużo za małej kurtce kapitana . Do kurtki przyczepione Krzyże Żelazne w tym jeden otoczony złotymi liśćmi dębu. Koledzy też błyszczeli Żelaznymi Krzyżami przyczepionymi do ubrań.

Jesteśmy żydowskimi kombatantami wojny światowej I kompanii 128 pułku piechoty gdańskiej. Precz stąd.

* * *

Nazywał się Dawid Lissauer. Dwa razy przemówił w imieniu kolegów .

Porucznik ze zdjęcia.

Wyemigrował z Gdańska trzy cztery miesiące później.

Synagogę hitlerowcy rozebrali w maju 1939 .

Historia jednego zdjęcia .