Od początku 90-tych lat ubiegłego stulecia poezja chińska straciła na wartości, demokratyzując się w internecie. W rzeczywistości formy języka poetyckiego dojrzewały od integracji mówionego języka codziennego do podmiotowości w poezji w latach 1980. Warto zauważyć, że w rzeczywistości istnieje tyle wierszy co poetów. Tłumaczyć to można przez różnorodność współczesnej chińskiej poezji.
Za sprawą mojego chińskiego przyjaciela stosunkowo od niedawna wpadam w wir współczesnej poezji chińskiej.
Również Publicysta zachęcił mnie do tłumaczenia chińskiej poezji zapraszając mnie corocznie na Festiwal *The Republic of Poet’s*.
Kultywując od trzech lat coroczną tradycję ulegam mej pasji tłumacząc kilka świeżo odkrytych wierszy.
Nie kryjąc, przyznaję się, że skrycie przygotowuję się na coroczny Festiwal *Th'Republic of Poets*. W ciągu roku poprzedzającego Festiwal zagłębiam się w poezję chińską wyszukując wiersze, które przedstawię na Festiwalu. Najlepiej lubię tłumaczyć wiersze daleko gdzieś w Azji, w tajemniczych mieścinach, w malowniczych górach, na chińskich dworcach, podczas przystanków i przesiadek na lotniskach... w podróżach po Polsce i w mieście mego upodobania jakim jest Paryż.
Wtedy poezja otwiera mi swe skrzydła, czuję ją blisko siebie.
Rola tłumacza z reguły nie jest łatwą. Dla dobrego tłumacza, tłumaczenie nie może być chwilą, wymaga głębokiego zaangażowania.
Voltaire mawiał : „tłumaczenie rysuje kontury dzieła”.
Wiernie przetłumaczyć poezję jest straszliwie trudno. Tłumacz zawsze dołączy swe sentymenty i swą osobistą nutę. Atuty, które mi udogadniają tę rolę to znajomość języków i przede wszystkim moja trójjęzyczność .
Jednym z głównych trendów, które obserwuję u wielu współczesnych poetów chińskich, to niesamowite pragnienie bliższego zbliżenia do rzeczywistości. Chcą oni tworzyć poezję bardziej dostępną, mniej elitarną. Ryzykiem tej formy jest utrata poetyckiej estetyki, apetytu na piękno poezji, nieprzejrzysty i zawiły język. Ta forma może wywołać kontrowersje w kręgach literackich.
Wejście do pędzącej gospodarki rynkowej i era konkurencji wywarły silny wpływ na literackie kręgi w latach 1990. Wielka fala wstrząsnęła realiami. Poeci skupili się na problemach społecznych pojawiających się w Chinach. Ich wiersze stały się odzwierciedleniem zmian zachodzących w stylu życia. Poezja ta nosi w sobie ich wewnętrzne zakłopotanie szybkiego rozwoju miast, zaawansowany konsumpcjonizm i dewastację tradycyjnej architektury za sprawą nowoczesnych konstrukcji.
Poeci z końca XX wieku dobrowolnie zdecydowali się porzucić poezję przeszłości, ich zdaniem „bez smaku”. Umiarkowanie i konwencjonalnie tworząc nowy język poetycki, może czasami bardziej ciepły, ale trudniejszy w przenikaniu dla prawdziwych amatorów tradycyjnej poezji. Język bez obaw wstydu, z seksem, z nutą brzydoty, przemocy i niekiedy... z chamstwem.
Ciekawą tendencją poezji chińskiej z początku XXI wieku, jest szczególnie kontrowersyjny ruch zwany „dolną częścią ciała” (下半身 -xiàbànshēn). Jego zasadniczymi przedstawicielami są:
Shen Haobo (沈浩波), Yin Lichuan (尹丽川), Li Hongqi (李红旗), Duo Yu (朵渔)oraz Li Shijiang (李师江).
Początkowo wszystkich tych młodych twórców łączyło wspólne pisanie listów. Przychodzili oni na spotkania i recytowali własne wiersze, drukowali je na papierowych arkuszach, a następnie przesyłali je do siebie. Tak narodził się wspólny pomysł - poezja powinna mieć fizyczne zaangażowanie, nie tylko udział duszy. Jeśli poezja własnego ciała nie ma znaczenia, to i życie jest bez sensu.
Poeci tego nurtu sprzeciwstawiają się górnej połowie ciała "上半身" (shàngbànshēn), która w/g ich koncepcji przyczynia się do przekształcania charakteru człowieka poprzez użycie przedmiotów społecznych i kulturalnych. W pewnym stopniu go zniekształca. Górna część ciała napawa zawsze do myślenia, dolna zaś do fizycznego działania.
Poeci „dolnej połowy ciała” nie wpisują do swej poezji elementów „górnej połowy ciała”. Nie widać w niej wiedzy, kultury, tradycji, poetyckiego uczucia, liryzmu, filozofii, refleksji, misji artystycznej... negują wielkich mistrzów poezji klasycznej.
Aby Czytelnik sam mógł odkryć tę poezję, przedstawię głównych jej przedstawicieli wraz z kilkoma wierszami.
Poeta Shen Haobo (沈浩波) 
urodził się w 1976 roku, pochodzi z prowincji Jiangsu. Po ukończeniu Pekińskiego Uniwersytetu Pedagogicznego, w 1999 roku opublikował pierwsze wiersze. Zapraszany do Europy, czyta swe utwory poetyckie amatorom w Belgii i Holandii. Jest laureatem wielu konkursów poezji w Chinach, złotej nagrody „Literatury Ludowej” i jednym z najbardziej znanych wydawców współczesnej poezji w swym kraju.
„Życie i śmierć”
Czym jest nasze wiejskie życie?
Na polach chwasty, mężczyźni, kobiety
I zwierzęta w domach
Kobiety samobójczą śmiercią
połykają pestycydy
Z rozpaczy piją truciznę
Czasami podziwiam te kobiety
Prawdziwi ludzie boją się śmierci
A one bezmyślnie pragną umrzeć
Powszechne problemy życia i śmierci
Dobra decyzja umrzeć przez powieszenie
Samobójstwo
„Powieszona wisi”.
Paryż jesienią 2014
*******************
Bywalcy poprzedniego, II Festiwalu poznali już poezję Yin Lichuan (尹丽川), urodzoną w 1973 w Chongqing. Jest ona absolwentką Pekińskiego Uniwersytetu Pedagogicznego w sekcji francuskiej oraz Paryskiej Wyższej Szkoły Filmowej.
Wsród poetów „nurtu dolnej połowy ciała” wkład artystyczny Yin Lichuan nie jest obojętny. Jest ona również pisarzem i reżyserem. Spod jej pióra opisywanie cielesności przyjmuje formę wyznania, która jest jedną z charakterystycznych cech poezji współczesnych chińskich kobiet.
Poezja Yin Lichuan jest przejawem pisania o sobie w orginalny, lecz nie narcystyczny sposób. Jej strofy zakorzenione w teraźniejszości skierowane są do innych, do społeczeństwa. Oczywiście, bardziej konserwatywni chińscy czytelnicy nie doceniają nieskrępowanego tworzenia „poematów pisanych prozą”.
Dziwny to sposób pisania... brak wątku między wersetami, mroczny sposób widzenia świata. Również wybór tematów, słów lub obrazów nie jest zrozumiany przez publikę. Jej wiersze odzwierciedlają zwykłą codzienność, wartości i cechy kobiety, jej delikatność, pożądanie, kruchość, instynkt macierzyński.
Nie jest wykluczone, że wiersze Yichuan Lin mogą przeszkadzać, a nawet szokować, gdy mówią o wymiocinach, pośladkach, spermie lub plują przekleństwami. Myślę jednak, że błędem byłoby się zatrzymać na powierzchni tych słów, ponieważ poetycki język choć gwałtowny, może zawierać w sobie prawdziwe piękno. Po odkryciu wierszy Yin Lichuan zastanawia mnie fakt, czy tego typu tekst można nadal nazywać poezją.
Przedstawiam próbkę twórczości tej poetki, wdzięcznie dziękując za osądzenie jej twórczość.
„ŁÓŻKO”
Prawdziwe łóżko ...
A czy kiedykolwiek spałeś na fałszywym łóżku?
Zielony motyl spada z nieba.
Gdy tylko śpisz, fałszywe łóżko staje się prawdą.
Umieścisz w nim jedną lub dwie poduszki?
Rozłożone łoże pod pokrywą cichego sufitu
Zaprasza cię do snu
Zdecydujesz się rzucić jeszcze jedną poduszkę
to nie ma sensu - stare arkusze prawdy nic nie ważą
to najbardziej niewinne przyczyny przyszłości.
przez cały dzień jesteś zbyt rozbudzony
Połóż się proszę, na prawdziwym łóżku ...
Bez lekarstw, bez środków przyszłości
Jesteś pewien, że masz zamknięte oczy
Błagam, zaśnij bez środków przyszłości
Quanzhou (Fujian)13 listopada 2014
****************
„Wymiotny człek”
Czarne ubranie, w kremowym brudzie
nocą przykuca mężczyzna
niczym cichy i dobrze wychowany
Zadowolone kobiety piją wino do tańca
W takcie muzyki człek pada na ziemię
starannie i dokładnie, idąc na całość.
Wymioty... jakieś kości
Wymioty... trochę ciała
... trochę wody
Zadowoleni odbiorcy spoglądają
... wyrzuć swoje flaki kochanie bez mego pocałunku
Na dworcu w Krakowie maj 2013
***********************************
„Kolorowe żurnale”
Na okładkach uśmiechy, piękne kobiety z jędrnymi pośladkami
Długo z niebywałą chęcią spoglądasz na nie.
Ta z długimi włosami i ta z zabawnym licem
Jaka w nich jest różnica?
Mawiasz: różnica jakościowa.
Bardzo zmysłowy tyłek, bardzo romantyczne długie włosy .
Tyłek jest towarem, długie włosy miłością.
I tak dalej, i tak dalej.
Périgord,czerwiec2014
**********************************
„Odpowiednio”
Poznając osobę, która mnie kocha, mogę
uwolnić się od gniewu w moim sercu.
Dzwoniąc do matki w weekendy, mogę
wypełnić puste miejsce po drugiej stronie stołu.
Pisząc powieść satyryczną, mogę
obmyć me serce z wszystkiego co nikczemne i podłe.
Przez sypianie z niewinnym chłopakiem, mogę
pogłębić wiedzę o namiętności seksualnej.
Słuchając muzyki starego żebraka, mogę
przestać wierzyć, że mnie kochasz.
Meizhou, pażdziernik 2014
*********************************
Li Hongqi (李红旗) 
w jednej osobie malarz, muzyk, poeta, pisarz i reżyser. Urodził się w 1976 roku w prowincji Shandong. Rodzice dali mu bardzo popularne imię jak na tamte czasy - Hongqi (czerwona flaga) – imię, które streszcza całą epokę. Nikt nie przypuszczał, że prezydent Mao wkrótce umrze i nic nie będzie jak dawniej w Chinach.
Hongqi studiował malarstwo, najpierw w Shandong, a potem w Pekinie, gdzie śpiewał w zespole rockowym, zanim zaczął pisać wiersze w 1999 roku.
Dzięki wspaniałemu motorowi rozpowszechniania twórczości przez interenet, jego poezja uczyniła go popularnym, zwłaszcza w życiu literackim i w kinie awangardowym. Zaczął pisać opowiadania, wraz z pierwszymi wierszami opublikował również w styczniu 2004 roku swą pierwszą powieść. Okazała się ona wielkim sukcesem i została przetłumaczona na język angielski pod tytułem "Szczęśliwy głupek".
Wiersz, który przyniósł rozgłos Li Hongqi jest charakterystyczny dla jego stylu. Jest to rodzaj satyry społecznej o dziwnym humorze. Zbudowany wokół słowa jiao交 mającego wiele znaczeń, a w tym wierszu jiao wyznacza dowolny związek seksualny, społeczny i przyjazny z drugą osobą:
„Przyjaciele”
Jesienią 1994 ludzie się kochają
w tym czasie uczę się żyć
Ale jest też wielu
Którzy kochają się od lat
Przed jesienią 1994
Ci co nie nauczyli się żyć
Stają się mistrzami seksu
Skontaktuj się
Wzajemnie uda nam się zaprzyjaźnić
Meizhou, pażdziernik 2014
*********************************
Duo Yu (朵渔) 
urodził się w 1973 w mieście Heze, w prowincji Shandong. Miasto było dawniej znane ze swego wspaniałego blasku kulturowego uczonych i chińskich poetów. Dzisiaj bardziej zapisało się sławą poprzez urok narodowego kwiecia, jakim jest peonia.
W 1994 Duo Yu ukończył Pekiński Uniwersytet Pedagogiczny, ten sam co laureat literackiej Nagrody Nobla Mo Yan obecnie mieszka w Tianjin'ie. W 2000 r. zainicjował się swą poezją w "dolnej połowie ciała". Jest również wydawcą poetyckiego magazynu. Aby tworzyć zaszywa się w ciszy daleko od zgiełku miast.
Mawia, że poezja istnieje aby dać ludziom nadzieję, miłość, ofiarowuje również rzeczy lekkie i przyjemne.
„Oda”
Najmłodsza córka w lekkich cienkich spodniach, trzyma
Ogromne słodkie ziemniaki
Jej rozwarta źrenica
Śledzi prędko wirujące koło
Dwie krople potu krzepną na nosie
W popołudniowej ciszy
Dziewczyna nie wyobraża sobie
Miasta o kilku sercach
Nie widzi piękna
W śmiejącej się kawiarni
W zachodnim kierunku
Szczęśliwa matka
Dmucha na czerwony ogień
Na pieczone słodkie ziemniaki
Nic nie warte przekleństwo
Każde życie znajdzie własne szczęście
Mężczyźni głaszczą dziewczynę
Jej jedwabna szyja ich podnieca ...
Meizhou, listopad 2014
***********************************
Li Shijiang (李师江) 
urodził się w 1974 roku. Po ukończeniu Pekińskiego Uniwersytetu Pedagogicznego w 1997 roku osiadł w Kantonie. Zaczął pisać powieści i tworzyć poezję. Niektóre jego prace zostały przetłumaczone na angielski, francuski, japoński i inne języki. "Żyjjak Cao Cao" to pierwsze jego dzieło historyczne. "Chińskaliteratura" ukazuje tło życia uczelni z połowy lat 1990 oraz opisuje studencki dzień i system szkolnictwa wyższego. W powieści tej Li Shijiang przeprowadził szczegółową analizę duchową studentów. Wiersze, które pisze są odzwierciedleniem wewnętrznych niepokojów młodego pokolenia.
„Zakochany”
Aby uzgodnić harmonogram małżeństwa
Trzeba się zakochać jeszcze raz
Taki układ sprawia, że czuję bardzo praktycznym człowiekiem
Zobacz wiele osób nadal o tym mówi
Małżeństwo to nie grób miłości
Gdy ten temat powraca
Lubię Boga
Potajemnie lubię się śmiać
Małżeństwo to tylko plemniki i komórki jajowe
Reakcja chemiczna
Pełna miłości
To dokumenty chemiczne
Kanton, listopad 2014
******************************
„Ambicja Matki”
Moi przyjaciele z dzieciństwa
Jeden po drugim już po ślubie
Matka tego pragnie
Zatroskana przez telefon mawia:
synu, nadszedł czas na ślub,
ludzie mówią, ty bez żony
to fanaberie życia
Skryta
próżność i ambicja matki
Warszawa, luty 2014
********************
Czym jest dla mnie współczesna poezja? Bardzo ważnym przymiotnikiem. Jeśli nie powiem, że jest "współczesną", to nie bardzo dobrze wiem jaka ona jest. Jest "współczesną" - to prawie wszystko.
Współczesna poezja, nie jest gatunkiem literackim. Bez wersyfikacji, bez przepisów, bez techniki. Jest trudna do naśladowania, z racji gdyż każdy poeta stosuje własne środki techniczne do swej twórczości poetyckiej.
Mam nadzieję, że wybrane wiersze otworzą mi wrota do kolejnych odkryć współczesnej poezji chińskiego młodego pokolenia.
*„Nigdy nie jest za późno na naukę . W starszym wieku poszukiwania dostarczają blask bardziej musujący, a migotanie płomienia świecy jest bardziej widoczne w ciemności.”
* Fabienne Verdier – „Pasażerka ciszy”
